آموزش بکاپ‌ گیری در cPanel و WHM – از تنظیم زمان‌بندی تا ریستور

۱. تنظیمات جامع بکاپ سرور در WHM (مدیریت سرور)

WHm (Web Host Manager) به مدیر سرور (ریسلر یا مدیر اصلی) اجازه می‌دهد تا یک برنامه بکاپ‌گیری کاملا خودکار و قابل تنظیم را برای تمامی کاربران یا کاربران انتخابی، بر اساس سیاست‌های ذخیره‌سازی و انتقال مورد نظر، تنظیم کند. این تنظیمات در بخش Backup Configuration انجام می‌شود.

مسیر دسترسی به تنظیمات اصلی بکاپ:

WHM Home → Backup → Backup Configuration

۱-۱. تنظیمات عمومی و زمان‌بندی (Global Settings & Scheduling)

1. فعال‌سازی سیستم بکاپ (Enable Backup System): این گزینه باید فعال باشد تا WHM شروع به تهیه بکاپ کند.
2. حالت فشرده‌سازی (Compression Type):
   • Gzip: فشرده‌سازی استاندارد با کارایی مناسب.
   • No Compression: سریع‌ترین حالت، اما فایل‌های بکاپ فضای بسیار بیشتری اشغال خواهند کرد.
3. فرکانس بکاپ‌گیری (Scheduling):
   • Daily Backups: تنظیم کنید که بکاپ‌گیری روزانه در چه ساعتی و برای چه روزهایی از هفته انجام شود.
   • Weekly Backups: تنظیم کنید که بکاپ‌گیری هفتگی در چه روزی از هفته (مثلا شنبه) و چه ساعتی انجام شود.
   • Monthly Backups: تنظیم کنید که بکاپ‌گیری ماهانه در چه روزی از ماه (مثلا اول هر ماه) انجام شود.

۱-۲. مدیریت نگهداری و حذف بکاپ‌ها (Pruning/Retention Policy)

یکی از مهم‌ترین بخش‌ها برای جلوگیری از پر شدن فضای دیسک، تنظیم سیاست نگهداری بکاپ‌ها (Pruning) است. WHM به صورت خودکار بکاپ‌های قدیمی را حذف می‌کند.

• Keep X daily backups: تعیین تعداد نسخه‌های روزانه که باید حفظ شوند. (مثلا: 7 نسخه)
• Keep X weekly backups: تعیین تعداد نسخه‌های هفتگی که باید حفظ شوند. (مثلا: 4 نسخه)
• Keep X monthly backups: تعیین تعداد نسخه‌های ماهانه که باید حفظ شوند. (مثلا: 12 نسخه)
• نکته: پس از پر شدن تعداد مجاز (Pruning)، قدیمی‌ترین فایل بکاپ حذف و فایل جدید جایگزین می‌شود.

۱-۳. محتوای بکاپ و مسیرهای ذخیره‌سازی (Content & Destination)

الف) محتوای بکاپ (Files and Databases)

• Backup User Accounts: باید برای بکاپ کامل اکانت‌ها فعال باشد.
• Backup System Files: معمولا برای بکاپ کامل سرور و تنظیمات سیستم فعال می‌شود.
• Database Backup: انتخاب کنید که دیتابیس‌ها چگونه بکاپ گرفته شوند (مثلا Per Account Backup یا SQL dump).

ب) مسیر ذخیره‌سازی محلی (Local Backup)

• Default Backup Directory: مسیر پیش‌فرض برای ذخیره فایل‌ها در داخل سرور است (معمولا /backup/ یا /home/backup/).
• نکته امنیتی: هرگز نباید این مسیر در داخل دایرکتوری‌های عمومی کاربران باشد.

ج) انتقال بکاپ به خارج سرور (Remote Destination)

ذخیره بکاپ در سرور دیگر (Off-site) بهترین راهکار امنیتی است.

• اضافه کردن مقصد (Add Destination): گزینه‌های موجود شامل: FTP، SFTP، WebDAV و سرویس‌های ابری مانند Amazon S3 هستند.
• تنظیمات SFTP (روش پیشنهادی و امن):
  • Destination Type: SFTP را انتخاب کنید.
  • Remote Host: آدرس IP یا دامنه سرور بکاپ مقصد.
  • Port: پورت SSH سرور مقصد (معمولا 22).
  • Authentication: برای امنیت بیشتر، به جای رمز عبور، از SSH Key (کلید عمومی/خصوصی) استفاده کنید. (WHM کلید عمومی را به شما می‌دهد تا در سرور مقصد قرار دهید).
  • Remote Directory: مسیری که بکاپ‌ها در سرور مقصد باید در آنجا قرار گیرند.

۲. بکاپ گیری از سایت در سطح کاربری (cPanel User Level)

کاربران عادی cPanel که دسترسی به WHM ندارند، می‌توانند از ابزار Backup Wizard برای تهیه فول بکاپ یا بکاپ‌های جزئی استفاده کنند. این بکاپ‌ها برای دانلود و نگهداری شخصی کاربرد دارند.

مسیر دسترسی:

cPanel Home → Files → Backup Wizard

مراحل تهیه بکاپ توسط کاربر:

1. انتخاب نوع عملیات: روی دکمه Backup کلیک کنید.
2. انتخاب نوع بکاپ:
   • Full Backup (بکاپ کامل): یک فایل آرشیو بزرگ (معمولا tar.gz) از کل حساب کاربری ایجاد می‌کند.
     • نکته حیاتی: این فایل برای انتقال به سرور دیگر یا بازگردانی توسط مدیر سرور (WHM) طراحی شده و نمی‌تواند از طریق رابط کاربری خود cPanel ریستور شود.
     • Backup Destination: می‌توانید انتخاب کنید که بکاپ در پوشه Home Directory ذخیره شود یا به آدرس ایمیل مشخصی اطلاع‌رسانی شود.
   • Partial Backup (بکاپ جزئی):
     • Home Directory: فقط فایل‌های سایت (بدون دیتابیس و ایمیل).
     • MySQL Databases: فقط فایل‌های دیتابیس (DB).
     • Email Forwarders & Filters: فقط تنظیمات ایمیل.
3. دانلود: پس از ایجاد بکاپ کامل، لینک دانلود آن در همان صفحه ظاهر شده یا به ایمیل شما ارسال می‌شود.

۳. راهنمای عملیات ریستور و بازیابی اطلاعات

۳-۱. بازیابی کامل اکانت‌ها از طریق WHM (Admin Level)

مدیران سرور می‌توانند یک اکانت کامل را با استفاده از فایل‌های بکاپ محلی یا ریموت، بازیابی کنند.

مسیر دسترسی:

WHM Home → Backup → Backup Restoration

مراحل ریستور:

1. انتخاب اکانت: نام کاربری (Username) اکانتی که قصد ریستور آن را دارید وارد کنید.
2. انتخاب منبع (Source):
   • Local: فایل بکاپ از مسیر محلی سرور (/backup/) خوانده می‌شود.
   • Remote (FTP/SFTP): اگر قبلا مقصد ریموت را تنظیم کرده باشید، WHM به صورت خودکار به سرور ریموت متصل شده و لیست بکاپ‌های موجود در آن سرور را برای شما نمایش می‌دهد.
3. شروع ریستور: پس از انتخاب فایل، WHM فرآیند استخراج و جایگزینی کامل فایل‌ها، دیتابیس‌ها و تنظیمات اکانت را آغاز می‌کند.

۳-۲. بازیابی توسط کاربر از طریق cPanel (User Level)

کاربران عادی فقط می‌توانند بکاپ‌های جزئی (Partial) را خودشان ریستور کنند.

مسیر دسترسی:

cPanel Home → Files → Backup Wizard

مراحل ریستور:

1. انتخاب نوع عملیات: روی دکمه Restore کلیک کنید.
2. انتخاب نوع بکاپ جزئی: نوع بکاپی که می‌خواهید ریستور کنید (Home Directory, MySQL Databases, یا Email) را انتخاب کنید.
3. آپلود فایل: فایل بکاپ (مثلا فایل .sql برای دیتابیس یا فایل فشرده برای Home Directory) را از کامپیوتر خود انتخاب کرده و روی دکمه Upload کلیک کنید تا فرآیند بازیابی در سرور آغاز شود.

در صورتیکه از vps برای دایرکت ادمین استفاده میکنید، میتوانید از آموزش بکاپ گیری از دایرکت ادمین برای این کنترل پنل استفاده کنید.